وَإِذِ اسْتَسْقَى مُوسَى لِقَوْمِهِ فَقُلْنَا اضْرِب
بِّعَصَاکَ الْحَجَرَ فَانفَجَرَتْ مِنْهُ اثْنَتَا عَشْرَةَ عَیْناً قَدْ عَلِمَ
کُلُّ أُنَاسٍ مَّشْرَبَهُمْ کُلُواْ وَاشْرَبُواْ مِن رِّزْقِ اللَّهِ وَلاَ
تَعْثَوْاْ فِی الأَرْضِ مُفْسِدِینَ(60) (سوره بقره)
ترجمه : و ( به یاد آورید ) هنگامی را که موسی برای قوم خود طلب آب کرد ( وقتی که
در بیابان ، تشنگی بر همگان چیره شده بود ) . پس گفتیم : عصای خویش را بر سنگ بزن
. آن گاه دوازده چشمه از سنگ جوشیدن گرفت . هر تیره ای از مردم ، آبشخور خود را
دانست ( و بدیشان گفتم : ) از روزی خدا بخورید و بنوشید و تباهکارانه در زمین به
لاف و گزاف و تجاوز و تعدّی نپردازید .
وَإِذْ قُلْتُمْ یَا مُوسَى لَن نَّصْبِرَ عَلَىَ طَعَامٍ وَاحِدٍ فَادْعُ لَنَا رَبَّکَ یُخْرِجْ لَنَا مِمَّا تُنبِتُ الأَرْضُ مِن بَقْلِهَا وَقِثَّآئِهَا وَفُومِهَا وَعَدَسِهَا وَبَصَلِهَا قَالَ أَتَسْتَبْدِلُونَ الَّذِی هُوَ أَدْنَى بِالَّذِی هُوَ خَیْرٌ اهْبِطُواْ مِصْراً فَإِنَّ لَکُم مَّا سَأَلْتُمْ وَضُرِبَتْ عَلَیْهِمُ الذِّلَّةُ وَالْمَسْکَنَةُ وَبَآؤُوْاْ بِغَضَبٍ مِّنَ اللَّهِ ذَلِکَ بِأَنَّهُمْ کَانُواْ یَکْفُرُونَ بِآیَاتِ اللَّهِ وَیَقْتُلُونَ النَّبِیِّینَ بِغَیْرِ الْحَقِّ ذَلِکَ بِمَا عَصَواْ وَّکَانُواْ یَعْتَدُونَ(61) (سوره بقره)
ترجمه : و ( به یاد آورید ) آن گاه را که گفتید : ای موسی ! ما بر یک خوراک (
ترنجبین و بلدرچین ) شکیبائی نداریم . از خدای خود بخواه که برای ما آنچه را زمین
از سبزی و خیار و گندم و سیر و عدس و پیاز می رویاند ، بیرون آورد . موسی گفت :
آیا برآنید که چیز پست تر را جانشین چیز بهتر سازید ؟ پس ( از سرزمین سیناء ) به
شهری ( از شهرها ) فرود آیید که در آنجا آنچه را خواسته اید خواهید یافت ، و ( به
سبب این غرور و سرمستی و سرکشی ) گرفتار خواری و تنگدستی شدند و در خور خشم خدا
گردیدند . این هم بدان علّت بود که به آیات خدا بی باور شدند و پیغمبران را بدون
سبب و تنها به انگیزه مخالفت با حق می کشتند . این ( تکفیر آیات و کشتن پیامبران ،
بر اثر تکرار گناهان و غرق شدن در معاصی بود که بدیشان جرأت داده بود که ) سرکشی
کنند و به تجاوز و تعدّی دست یازند .
إِنَّ الَّذِینَ آمَنُواْ وَالَّذِینَ هَادُواْ وَالنَّصَارَى وَالصَّابِئِینَ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَالْیَوْمِ الآخِرِ وَعَمِلَ صَالِحاً فَلَهُمْ أَجْرُهُمْ عِندَ رَبِّهِمْ وَلاَ خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَلاَ هُمْ یَحْزَنُونَ(62) (سوره بقره)
ترجمه : کسانی که ایمان داشتند ( پیش از این به پیغمبران ، و آنان که به محمّد باور دارند ) و یهودیان ، و مسیحیان ، و ستاره پرستان و فرشته پرستان ، هر که به خدا و روز قیامت ایمان داشته و کردار نیک انجام داده باشد ، چنین افرادی پاداششان در پیشگاه خدا محفوظ بوده و ترسی بر آنان نیست و غم و اندوهی بدیشان دست نخواهد داد .
وَإِذْ أَخَذْنَا مِیثَاقَکُمْ وَرَفَعْنَا فَوْقَکُمُ الطُّورَ خُذُواْ مَا آتَیْنَاکُم بِقُوَّةٍ وَاذْکُرُواْ مَا فِیهِ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ(63) (سوره بقره)
ترجمه : و ( به یاد آورید ) آن زمان را که از شما پیمان گرفتیم ( که بدانچه در تورات است ، عمل کنید ) و کوه طور را بالای سرتان نگاه داشتیم ( و به شما گفتیم : ) محکم برگیرید آنچه را به شما داده ایم ( که تورات است ) و در عمل بدان جدّی باشید و آنچه را در آن است بررسی کنید و در مدّنظر گیرید تا پرهیزگار شوید ( و خویشتن را با مواظبت احکام و دستورات آن ، از عذاب به دور دارید ) .
ثُمَّ تَوَلَّیْتُم مِّن بَعْدِ ذَلِکَ فَلَوْلاَ فَضْلُ اللَّهِ عَلَیْکُمْ وَرَحْمَتُهُ لَکُنتُم مِّنَ الْخَاسِرِینَ(64) (سوره بقره)
ترجمه : سپس شما ، بعد از همه اینها ، ( از طاعت و عبادت ) روگردان شدید ، و اگر لطف خدا و رحمت او شامل شما نمی شد ( و به شما مهلت نمی داد و عذاب را به تأخیر نمی انداخت ) جزو زیانباران می بودید .
وَلَقَدْ عَلِمْتُمُ الَّذِینَ اعْتَدَواْ مِنکُمْ فِی السَّبْتِ فَقُلْنَا لَهُمْ کُونُواْ قِرَدَةً خَاسِئِینَ(65) (سوره بقره)
ترجمه : شما بی گمان دانسته اید ( خبر و سرگذشت ) آنان را که از شما در روز شنبه ( از حدود الهی ) تجاوز کردند . پس بدیشان گفتیم : به بوزینگان رانده شده تبدیل شوید .
فَجَعَلْنَاهَا نَکَالاً لِّمَا بَیْنَ یَدَیْهَا وَمَا خَلْفَهَا وَمَوْعِظَةً لِّلْمُتَّقِینَ(66) (سوره بقره)
ترجمه : پس آن ( عقوبت ) را عبرتی برای معاصران واقعه و آیندگان کردیم ، و پندی برای پرهیزگاران نمودیم .
وَإِذْ قَالَ مُوسَى لِقَوْمِهِ إِنَّ اللّهَ یَأْمُرُکُمْ أَنْ تَذْبَحُواْ بَقَرَةً قَالُواْ أَتَتَّخِذُنَا هُزُواً قَالَ أَعُوذُ بِاللّهِ أَنْ أَکُونَ مِنَ الْجَاهِلِینَ(67) (سوره بقره)
ترجمه : و( به یاد آورید ) آن هنگامی را که موسی به قوم خود ( که در میانشان قتلی رخ داده بود و قاتل شناخته نمی شد ) گفت : خدا به شما دستور می دهد که گاوی را سر ببرید ( تا کلید شناخت قتل شود . ولی ایشان این کار را عجیب پنداشتند و ) گفتند : آیا ما را مسخره می کنی ؟ گفت : به خدا پناه می برم از این که جزو نادانان باشم ( و مردم را ریشخند نمایم و به مسخره گیرم ) .
قَالُواْ ادْعُ لَنَا رَبَّکَ یُبَیِّن لّنَا مَا هِیَ قَالَ إِنَّهُ یَقُولُ إِنَّهَا بَقَرَةٌ لاَّ فَارِضٌ وَلاَ بِکْرٌ عَوَانٌ بَیْنَ ذَلِکَ فَافْعَلُواْ مَا تُؤْمَرونَ(68) (سوره بقره)
ترجمه : گفتند : از خدای خود بخواه که برایمان روشن کند چه گاوی ( مورد نظر ) است ؟ گفت : ( پروردگار جهانیان به من خبر داده و ) می گوید : آن ، گاوی است نه پیر و نه جوان ، بلکه میانه سالی است میان این دو . پس آنچه به شما فرمان داده شده است انجام دهید .
قَالُواْ ادْعُ لَنَا رَبَّکَ یُبَیِّن لَّنَا مَا لَوْنُهَا قَالَ إِنَّهُ یَقُولُ إِنّهَا بَقَرَةٌ صَفْرَاء فَاقِعٌ لَّوْنُهَا تَسُرُّ النَّاظِرِینَ(69) (سوره بقره)
ترجمه : گفتند : از خدای خود بخواه که برایمان بیان دارد ، رنگ آن چگونه است ؟ گفت : ( پروردگار جهانیان به من خبر داده و ) می گوید : آن گاو ، گاو زرد پررنگی است که نگاه کنندگان ( بدو ) را شادمانی می بخشد .
قَالُواْ ادْعُ لَنَا رَبَّکَ یُبَیِّن لَّنَا مَا هِیَ إِنَّ البَقَرَ تَشَابَهَ عَلَیْنَا وَإِنَّا إِن شَاء اللَّهُ لَمُهْتَدُونَ(70) (سوره بقره)
ترجمه : گفتند : خدایت را برایمان فراخوان تا بر ما روشن کند چگونه گاوی است . به راستی این گاو بر ما مشتبه است ( و ناشناخته مانده است ) و ما اگر خدا خواسته باشد راه خواهیم برد ( به سوی گاوی که باید سر ببریم و آن را خواهیم شناخت ) .
قَالَ إِنَّهُ یَقُولُ إِنَّهَا بَقَرَةٌ لاَّ ذَلُولٌ تُثِیرُ الأَرْضَ وَلاَ تَسْقِی الْحَرْثَ مُسَلَّمَةٌ لاَّ شِیَةَ فِیهَا قَالُواْ الآنَ جِئْتَ بِالْحَقِّ فَذَبَحُوهَا وَمَا کَادُواْ یَفْعَلُونَ(71) (سوره بقره)
ترجمه : گفت : خدا می فرماید که آن ، گاوی است که هنوز به کار گرفته نشده است و رام نگشته است تا بتواند زمین را شیار کند و زراعت را آبیاری نماید . از هر عیبی پاک و رنگش یکدست و بدون لکه است . گفتند : اینک حق مطلب را اداء کردی . پس گاو را سر بریدند ، گرچه نزدیک بود که چنین نکنند .
وَإِذْ قَتَلْتُمْ نَفْساً فَادَّارَأْتُمْ فِیهَا وَاللّهُ مُخْرِجٌ مَّا کُنتُمْ تَکْتُمُونَ(72) (سوره بقره)
ترجمه : و ( به یاد بیاورید ) آن گاه را که کسی را کشتید و درباره آن به نزاع برخاستید و یکدیگر را بدان متّهم کردید ، و خدا حقیقت امر را می دانست و آنچه را که پنهان می کردید ، آشکار و نمایان می نمود .
فَقُلْنَا اضْرِبُوهُ بِبَعْضِهَا کَذَلِکَ یُحْیِی اللّهُ الْمَوْتَى وَیُرِیکُمْ
آیَاتِهِ لَعَلَّکُمْ تَعْقِلُونَ(73) (سوره بقره)
ترجمه : پس گفتیم : پاره ای از آن ( قربانی ) را به آن ( کشته ) بزنید . ( و این
کار را کردید و خدا کشته را زنده کرد ) . خداوند مردگان را ( در روز قیامت ) چنین
زنده می کند و دلائل ( قدرت ) خود را به شما می نمایاند تا این که دریابید ( حقیقت
و اسرار شریعت را ) .
ثُمَّ قَسَتْ قُلُوبُکُم مِّن بَعْدِ ذَلِکَ فَهِیَ کَالْحِجَارَةِ أَوْ أَشَدُّ قَسْوَةً وَإِنَّ مِنَ الْحِجَارَةِ لَمَا یَتَفَجَّرُ مِنْهُ الأَنْهَارُ وَإِنَّ مِنْهَا لَمَا یَشَّقَّقُ فَیَخْرُجُ مِنْهُ الْمَاء وَإِنَّ مِنْهَا لَمَا یَهْبِطُ مِنْ خَشْیَةِ اللّهِ وَمَا اللّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ(74) (سوره بقره)
ترجمه : پس از آن ، دلهای شما سخت شد ، همچون سنگ یا سخت تر از سنگ . و پاره ای از سنگها است که از آن نهرها می جوشد ، و پاره ای از آنها است که می شکافد و آب از آن بیرون می آید ، و پاره ای از آنها است که از ترس خدا فرو می ریزد . و خدا از آنچه می کنید بی خبر نیست .
أَفَتَطْمَعُونَ أَن یُؤْمِنُواْ لَکُمْ وَقَدْ کَانَ فَرِیقٌ مِّنْهُمْ یَسْمَعُونَ کَلاَمَ اللّهِ ثُمَّ یُحَرِّفُونَهُ مِن بَعْدِ مَا عَقَلُوهُ وَهُمْ یَعْلَمُونَ(75) (سوره بقره)
ترجمه : آیا امیدوارید که ( یهودیان به آئین اسلام و ) به شما ایمان بیاورند با این که گروهی از آنان ( که احبار ایشان بودند ) سخنان خدا را ( در تورات ) می شنیدند و پس از فهمیدن کامل آن ، دست به تحریفش می زدند ؟ و حال آن که علم و اطّلاع داشتند ( که درست نیست به کتابهای آسمانی دست برد ) .
وَإِذَا لَقُواْ الَّذِینَ آمَنُواْ قَالُواْ آمَنَّا وَإِذَا خَلاَ بَعْضُهُمْ إِلَىَ بَعْضٍ قَالُواْ أَتُحَدِّثُونَهُم بِمَا فَتَحَ اللّهُ عَلَیْکُمْ لِیُحَآجُّوکُم بِهِ عِندَ رَبِّکُمْ أَفَلاَ تَعْقِلُونَ(76) (سوره بقره)
ترجمه : و چون با کسانی که ایمان آورده اند روبرو می شوند ، می گویند : ایمان آورده ایم ( به این که شما بر حق می باشید و محمّد پیغمبری است که در تورات وصف او آمده است . ) و هنگامی که با یکدیگر خلوت می کنند ( دسته ای بدیشان اعتراض می نمایند ) و می گویند : آیا مطالبی را که خداوند ( درباره صفات محمّد ) برای شما بیان کرده برای مسلمانان بازگو می کنید و از آن سخن می رانید ، تا ( روز رستاخیز ) در پیشگاه خدا بر شما حجّت گیرند و علیه شما بدان استدلال کنند ؟ مگر نمی فهمید و عقل ندارید ؟
أَوَلاَ یَعْلَمُونَ أَنَّ اللّهَ یَعْلَمُ مَا یُسِرُّونَ وَمَا یُعْلِنُونَ(77) (سوره بقره)
ترجمه : آیا نمی دانند که آنچه را پنهان می کنند و آنچه را آشکار می سازند ، خدا همه را می داند ؟
وَمِنْهُمْ أُمِّیُّونَ لاَ یَعْلَمُونَ الْکِتَابَ إِلاَّ أَمَانِیَّ وَإِنْ هُمْ إِلاَّ یَظُنُّونَ(78) (سوره بقره)
ترجمه : و پاره ای از آنان افراد بیسوادی هستند که ( از ) کتاب ( خدا تورات ) جز ( یک مشت خرافات و دروغهائی که احبارشان به هم بافته اند و با ) آرزوهای ( آنان سازگار است ) نمی دانند ، و تنها به پندارهایشان دل بسته اند .
فَوَیْلٌ لِّلَّذِینَ یَکْتُبُونَ الْکِتَابَ بِأَیْدِیهِمْ ثُمَّ یَقُولُونَ هَذَا مِنْ عِندِ اللّهِ لِیَشْتَرُواْ بِهِ ثَمَناً قَلِیلاً فَوَیْلٌ لَّهُم مِّمَّا کَتَبَتْ أَیْدِیهِمْ وَوَیْلٌ لَّهُمْ مِّمَّا یَکْسِبُونَ(79) (سوره بقره)
ترجمه : وای بر کسانی ( از احبار ) که کتاب را با دست خود می نویسند و آن گاه می گویند ( به بیسوادان ) : این ( توراتی است که ) از جانب خدا آمده است تا به بهای کمی آن ( تحریف شده ها ) را بفروشند ! وای بر آنان چه چیزهائی را با دست خود می نویسند ! و وای بر آنان چه چیزهائی را به چنگ می آورند ! ( این گونه نوشته ها و کارها ، ایشان را به سوی هلاک و عذاب می کشاند ) .