یُوصِیکُمُ اللّهُ فِی أَوْلاَدِکُمْ لِلذَّکَرِ مِثْلُ حَظِّ الأُنثَیَیْنِ فَإِن کُنَّ نِسَاء فَوْقَ اثْنَتَیْنِ فَلَهُنَّ ثُلُثَا مَا تَرَکَ وَإِن کَانَتْ وَاحِدَةً فَلَهَا النِّصْفُ وَلأَبَوَیْهِ لِکُلِّ وَاحِدٍ مِّنْهُمَا السُّدُسُ مِمَّا تَرَکَ إِن کَانَ لَهُ وَلَدٌ فَإِن لَّمْ یَکُن لَّهُ وَلَدٌ وَوَرِثَهُ أَبَوَاهُ فَلأُمِّهِ الثُّلُثُ فَإِن کَانَ لَهُ إِخْوَةٌ فَلأُمِّهِ السُّدُسُ مِن بَعْدِ وَصِیَّةٍ یُوصِی بِهَا أَوْ دَیْنٍ آبَآؤُکُمْ وَأَبناؤُکُمْ لاَ تَدْرُونَ أَیُّهُمْ أَقْرَبُ لَکُمْ نَفْعاً فَرِیضَةً مِّنَ اللّهِ إِنَّ اللّهَ کَانَ عَلِیما حَکِیماً(11) (سوره نساء)
ترجمه : خداوند درباره ( ارث بردن ) فرزندانتان ( و پدران و مادرانتان ) به
شما فرمان می دهد و بر شما واجب می گرداند که ( چون مُردید و دخترانی و پسرانی از
خود به جای گذاشتید ) بهره یک مرد به اندازه بهره دو زن است . اگر فرزندانتان همه
دختر بودند و تعدادشان ( دو و یا ) بیشتر از دو بود ، دو سوم ترکه بهره ایشان است
، و اگر ورثه تنها یک دختر باشد ، نصف ترکه از آن او است ، ( و چه ورثه یک دختر و
چه بیشتر باشند ، باقیمانده ترکه متعلّق به سایر ورثه بر حسب استحقاق است ) . اگر
مرده دارای فرزند و پدر و مادر باشد ، به هر یک از پدر و مادر یک ششم ترکه می رسد
( و باقیمانده بین فرزندان او به ترتیب سابق تقسیم می گردد ) . و اگر مرده دارای
فرزند ( یا نوه ) نباشد و تنها پدر و مادر از او ارث ببرند ، یک سوم ترکه به مادر
می رسد ( و باقیمانده از آن پدر خواهد بود ) . اگر مرده ( علاوه از پدر و مادر )
برادرانی ( یا خواهرانی ، از پدر و مادر یا از یکی از آن دو ) داشته باشد ، به
مادرش یک ششم می رسد . ( همه این سهام مذکور ) پس از انجام وصیّتی است که مرده می
کند و بعد از پرداخت وامی است که بر عهده دارد ( و پرداخت وام مقدّم بر انجام
وصیّت است ) . شما نمی دانید پدران و مادران و فرزندانتان کدام یک برای شما
سودمندترند . ( خیر و صلاح در آن چیزی است که خدا بدان دستور داده است ) . این
فریضه الهی است و خداوند دانا ( به مصالح شما ) و حکیم است ( در آنچه بر شما واجب
نموده است ) .
وَلَکُمْ نِصْفُ مَا تَرَکَ أَزْوَاجُکُمْ إِن لَّمْ یَکُن لَّهُنَّ وَلَدٌ فَإِن کَانَ لَهُنَّ وَلَدٌ فَلَکُمُ الرُّبُعُ مِمَّا تَرَکْنَ مِن بَعْدِ وَصِیَّةٍ یُوصِینَ بِهَا أَوْ دَیْنٍ وَلَهُنَّ الرُّبُعُ مِمَّا تَرَکْتُمْ إِن لَّمْ یَکُن لَّکُمْ وَلَدٌ فَإِن کَانَ لَکُمْ وَلَدٌ فَلَهُنَّ الثُّمُنُ مِمَّا تَرَکْتُم مِّن بَعْدِ وَصِیَّةٍ تُوصُونَ بِهَا أَوْ دَیْنٍ وَإِن کَانَ رَجُلٌ یُورَثُ کَلاَلَةً أَو امْرَأَةٌ وَلَهُ أَخٌ أَوْ أُخْتٌ فَلِکُلِّ وَاحِدٍ مِّنْهُمَا السُّدُسُ فَإِن کَانُوَاْ أَکْثَرَ مِن ذَلِکَ فَهُمْ شُرَکَاء فِی الثُّلُثِ مِن بَعْدِ وَصِیَّةٍ یُوصَى بِهَا أَوْ دَیْنٍ غَیْرَ مُضَآرٍّ وَصِیَّةً مِّنَ اللّهِ وَاللّهُ عَلِیمٌ حَلِیمٌ(12) (سوره نساء)
ترجمه : و برای شما نصف دارائی به جای مانده همسرانتان است ، اگر فرزندی (
از شما یا از دیگران و یا نوه یا نوادگانی ) نداشته باشند ( و باقی ترکه ، برابر
آیه قبلی ، به فرزندانشان و پدران و مادرانشان تعلّق می گیرد ) و اگر فرزندی داشته
باشند ، سهم شما یک چهارم ترکه است ( و باقیمانده ترکه به ذوی الفروض و عصبه ، یا
ذوی الارحام یا بیت المال می رسد . به هرحال چه فرزندی نداشته باشند و چه فرزندی
داشته باشند ، سهم شما ) پس از انجام وصیّتی است که کرده اند و پرداخت وامی است که
بر عهده دارند ( و پرداخت وام بر انجام وصیّت مقدّم است ) . و برای زنان شما یک
چهارم ترکه شما است اگر فرزندی ( یا نوه و نوادگانی از آنان یا از دیگران ) نداشته
باشید . ( اگر همسر یک نفر باشد ، یک چهارم را تنها دریافت می دارد ، و اگر دو
همسر و بیشتر باشند ، یک چهارم به طور مساوی میانشان تقسیم می گردد . باقیمانده
ترکه به خویشاوندان و وابستگان به ترتیب استحقاق می رسد ) . و اگر شما فرزندی ( یا
نوه و نوادگانی ) داشتید ، سهمیّه همسرانتان یک هشتم ترکه بوده ( و بقیّه ترکه به
فرزندانتان و پدران و مادرانتان - همان گونه که ذکر شد - می رسد . البتّه ) پس از
انجام وصیّتی است که می کنید و بعد از وامی است که بر عهده دارید . و اگر مردی یا
زنی به گونه کَلالَه ارث از آنان برده شد ( و فرزند و پدری نداشتند ) و برادر (
مادری ) یا خواهر ( مادری ) داشتند ، سهم هر یک از آن دو ، یک ششم ترکه است ( و
فرقی میان آن دو نیست ) و اگر بیش از آن ( تعداد ، یعنی یک برادر مادری و یک خواهر
مادری ) بودند ، آنان در یک سوم با هم شریکند ( و به طور یکسان یک سوم را میان خود
تقسیم می کنند . البتّه این هم ) پس از انجام وصیّتی است که بدان توصیه شده است و
یا پرداخت وامی است که بر عهده مرده است . وصیّت و وامی که ( به بازماندگان
) زیان نرساند ( یعنی وصیّت از بیش از یک سوم نباشد و مرده از روی غرض اقرار به
وامی نکند که بر عهده او نیست ، و یا صرف نظر از وامی نکند که بر دیگران دارد . و
. . . ) . این سفارش خدا است و خدا دانا ( به آن چیزی است که به نفع شما است و
آگاه از نیّات وصیّت کنندگان می باشد ) و شکیبا است ( و شتابی در عقاب شما ندارد ؛
چرا که چه بسا پشیمان شوید و به سویش برگردید ) .
تِلْکَ حُدُودُ اللّهِ وَمَن یُطِعِ اللّهَ وَرَسُولَهُ یُدْخِلْهُ جَنَّاتٍ
تَجْرِی مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ خَالِدِینَ فِیهَا وَذَلِکَ الْفَوْزُ
الْعَظِیمُ(13) (سوره نساء)
ترجمه : این ( احکام راجع به یتیمان و وصیّت و سهام مواریث ) حدود خدا ( در
میان حق و باطل ) است و ( آنها را محترم شمارید و از آنها درنگذرید و بدانید که )
هرکس از خدا و پیغمبرش ( در آنچه بدان دستور داده اند ) اطاعت کند ، خدا او را به
باغهای ( بهشت ) وارد می کند که در آنها رودبارها روان است و ( چنین کسانی )
جاودانه در آن می مانند و این پیروزی بزرگی است .
وَمَن یَعْصِ اللّهَ وَرَسُولَهُ وَیَتَعَدَّ حُدُودَهُ یُدْخِلْهُ نَاراً
خَالِداً فِیهَا وَلَهُ عَذَابٌ مُّهِینٌ(14) (سوره نساء)
ترجمه : و آن کس که از خدا و پیغمبرش نافرمانی کند و از مرزهای ( قوانین ) خدا
درگذرد ، خداوند او را به آتش ( عظیم دوزخ ) وارد می گرداند که جاودانه در آن می
ماند و ( علاوه از آن ) او را عذاب خوارکننده ای است .